DOĞAL, SENTETİK VE SUNİ KUMAŞLAR
Nefes alan kumaşlardır.
Terletmezler.
Alerjik özellikleri yoktur.
Bakımı zordur yıkama talimatlarına uyulması gerekir aksi durumda kumaş zarar görür.
Çok çabuk buruşurlar.
Ütülenmeden kullanılması zordur.
Terletmezler.
Alerjik özellikleri yoktur.
Bakımı zordur yıkama talimatlarına uyulması gerekir aksi durumda kumaş zarar görür.
Çok çabuk buruşurlar.
Ütülenmeden kullanılması zordur.
Pamuk
Pamuk çok yaygın olarak bilinen ve kullanılan bitkisel maddeli doğal bil elyaftır. Pamuk bitkinin kozasından elde edilir. Kimyasal olarak pamuk elyafı, içinde pamuk mumu ve az miktarda pamuk yağı olan saf selülozdan meydana gelir.
Selüloz: Doğada bitkiler tarafından sentez yoluyla oluşturulan organik bir maddedir.
Pamuğun havayı içine hapsetmesi pamuklu kumaşa yalıtım özelliğini kazandırır. Pamuk tarafında hapsedilen hava miktarı yündekinden daha azdır ve tutuculuğu orta düzeydedir. Esnekliği az, güçlü ve dayanıklı bir kumaştır.
Emicilik, yaş dayanımı, yumuşaklık, dayanıklılık gibi özellikleri pamuğu diğer liflerden ayıran özelliğidir. Pamuk yünle karşılaştırıldığında daha fazla nem çeker. Terin buharlaşarak havaya karışmasını sağlar ve aynı zamanda giysilere özellikle sıcak koşullarda rahat giyilebilecek bir doku elde edilir. Bu sebeple genellikle iç giyimde ve bebek giysilerinde çoğu zaman kullanılır.
Pamuklu kumaşlar sıcak suda yıkanmaya ve sıkılmaya yatkın kumaşlardır. Asılarak kurutulabilen bir kumaştır. Nemliyken ütülenirse kırışığı daha çabuk açılır, kuruyken ise sıcak buharlı ütü ile ütülenir.
Pamuklu kumaşlara sentetik karıştığı zaman daha az buruşur ve daha kolay ütülenebilir. Pamuklu kumaşlar yıkandıklarında polyester gibi sentetik kumaşlara göre daha geç kuruyan bir yapıya sahiptirler. Bunun nedeni pamuk gibi doğal elyaflar, sentetiklerle karşılaştırıldığında daha emicidirler, suyu daha çok emerler. Bu nedenle kurumaları zaman alır.
Serin tutan bir yapısı vardır ve esnektir, sürtünme ve darbelere karşı güçlüdür.
Yıkamalar karşı renk dayanıklılığı yüksek değildir ve kırışmaya eğilimli bir yapısı vardır.
Selüloz: Doğada bitkiler tarafından sentez yoluyla oluşturulan organik bir maddedir.
Pamuğun havayı içine hapsetmesi pamuklu kumaşa yalıtım özelliğini kazandırır. Pamuk tarafında hapsedilen hava miktarı yündekinden daha azdır ve tutuculuğu orta düzeydedir. Esnekliği az, güçlü ve dayanıklı bir kumaştır.
Emicilik, yaş dayanımı, yumuşaklık, dayanıklılık gibi özellikleri pamuğu diğer liflerden ayıran özelliğidir. Pamuk yünle karşılaştırıldığında daha fazla nem çeker. Terin buharlaşarak havaya karışmasını sağlar ve aynı zamanda giysilere özellikle sıcak koşullarda rahat giyilebilecek bir doku elde edilir. Bu sebeple genellikle iç giyimde ve bebek giysilerinde çoğu zaman kullanılır.
Pamuklu kumaşlar sıcak suda yıkanmaya ve sıkılmaya yatkın kumaşlardır. Asılarak kurutulabilen bir kumaştır. Nemliyken ütülenirse kırışığı daha çabuk açılır, kuruyken ise sıcak buharlı ütü ile ütülenir.
Pamuklu kumaşlara sentetik karıştığı zaman daha az buruşur ve daha kolay ütülenebilir. Pamuklu kumaşlar yıkandıklarında polyester gibi sentetik kumaşlara göre daha geç kuruyan bir yapıya sahiptirler. Bunun nedeni pamuk gibi doğal elyaflar, sentetiklerle karşılaştırıldığında daha emicidirler, suyu daha çok emerler. Bu nedenle kurumaları zaman alır.
Serin tutan bir yapısı vardır ve esnektir, sürtünme ve darbelere karşı güçlüdür.
Yıkamalar karşı renk dayanıklılığı yüksek değildir ve kırışmaya eğilimli bir yapısı vardır.
İpek
Göze çarpan özellikleri dayanıklı olması, yumuşaklığı, parlaklığı ve çok esnemesidir.
İpek böceğinden elde edilen bir kumaştır.
İpek son derece hassas, parlak ve hafiftir. Buruşur, nem çeken ve terletmeyen bir yapısı vardır. Isıya, tere ve ışığa duyarlı kumaşlardır. Su damlaları bile ipekte leke bırakabilir.
Çok yüksek ısıda kullanılan makinada yıkanmaz.
İpek kumaşlar çamaşır makinasında yıkanmaz. Ilık su ile elde, şampuan kullanılarak yıkanmalı, çitileme ve sıkma yapılmamalıdır.
İnatçı lekeler söz konusu olduğunda, bu konuda usta olan birine başvurmak gereklidir.
Ütüleme kumaş nemli iken ılık dereceli ütü ile yapılmalıdır, buharlı ütü kullanılmamasına dikkat edilmelidir.
Dayanıklıdır, çok hafiftir, dokunuşu yumuşak ve hoştur.
Renk dayanıklılığı yüksektir.
Terlemeye ve çitilenmeye karşı hassas bir yapısı vardır.
İpek böceğinden elde edilen bir kumaştır.
İpek son derece hassas, parlak ve hafiftir. Buruşur, nem çeken ve terletmeyen bir yapısı vardır. Isıya, tere ve ışığa duyarlı kumaşlardır. Su damlaları bile ipekte leke bırakabilir.
Çok yüksek ısıda kullanılan makinada yıkanmaz.
İpek kumaşlar çamaşır makinasında yıkanmaz. Ilık su ile elde, şampuan kullanılarak yıkanmalı, çitileme ve sıkma yapılmamalıdır.
İnatçı lekeler söz konusu olduğunda, bu konuda usta olan birine başvurmak gereklidir.
Ütüleme kumaş nemli iken ılık dereceli ütü ile yapılmalıdır, buharlı ütü kullanılmamasına dikkat edilmelidir.
Dayanıklıdır, çok hafiftir, dokunuşu yumuşak ve hoştur.
Renk dayanıklılığı yüksektir.
Terlemeye ve çitilenmeye karşı hassas bir yapısı vardır.
Keten
Jüt, kenevir, sisal gibi bir gövde elyafı olan keten, linum usitatissium adlı bitkinin gövdesinden elde edilir.
Eğirmek için çoğu değişik işleme ihtiyaç duyulması ve ipliğin esnek olmamasından kaynaklanan dokuma zorlukları pamukla karşılaştırıldığında keteni daha az ekonomik kılar.
Ketenli dokumalar oldukça dayanıklı ve emici olurlar. Kaygan keten lifinde yapılan ketenli dokumalar içinde havayı saklı tutamaz. Bu onun taze ve serin hissedilmesini sağlar.
Nemi alıp hemen atmosfere bırakması sıcak ortamlarda vücudun hava almasını sağlar. Bunun sonucunda, yazlık giyimde ve sıcak bölgelerde yatak çarşaflarında da kullanıma yatkındır. Keten ipliği eğilmez sert yapısından dolayı, örmeden çok dokumada kullanılır.
Çok çabuk buruşan doğal keten nemli iken ütülenmelidir.
Daima elde ve soğuk su ile yıkanmalıdır, santrifüjlü makinada kurutulmamalı ve çok sıcak su ile yıkanmamalıdır.
Kırışmaya karşı eğilimi çok yüksektir.
Ütülenmeye dayanıklıdır.
Serin tutar ve dokusu yumuşaktır, kirlenme karşı dayanıklıdır.
Eğirmek için çoğu değişik işleme ihtiyaç duyulması ve ipliğin esnek olmamasından kaynaklanan dokuma zorlukları pamukla karşılaştırıldığında keteni daha az ekonomik kılar.
Ketenli dokumalar oldukça dayanıklı ve emici olurlar. Kaygan keten lifinde yapılan ketenli dokumalar içinde havayı saklı tutamaz. Bu onun taze ve serin hissedilmesini sağlar.
Nemi alıp hemen atmosfere bırakması sıcak ortamlarda vücudun hava almasını sağlar. Bunun sonucunda, yazlık giyimde ve sıcak bölgelerde yatak çarşaflarında da kullanıma yatkındır. Keten ipliği eğilmez sert yapısından dolayı, örmeden çok dokumada kullanılır.
Çok çabuk buruşan doğal keten nemli iken ütülenmelidir.
Daima elde ve soğuk su ile yıkanmalıdır, santrifüjlü makinada kurutulmamalı ve çok sıcak su ile yıkanmamalıdır.
Kırışmaya karşı eğilimi çok yüksektir.
Ütülenmeye dayanıklıdır.
Serin tutar ve dokusu yumuşaktır, kirlenme karşı dayanıklıdır.
Yün
Yün, koyundan elde edilen, doğallığında yüksek kıvrımları olan, kıl kökenli bir protein lifidir.
Lifin inceliği ipliğin, dolayısıyla kumaşın kalitesi açısından önem taşımaktadır. Lif ne kadar ince ve uzun olursa o kadar ince ve uzun kumaş ortaya çıkar. Yün lifinin inceliği mikron ile ölçülür.
Lifin inceliği ipliğin, dolayısıyla kumaşın kalitesi açısından önem taşımaktadır. Lif ne kadar ince ve uzun olursa o kadar ince ve uzun kumaş ortaya çıkar. Yün lifinin inceliği mikron ile ölçülür.
İnceliği, yapısı ve özellikleri elde edildiği koyun türüne göre değişir. Belli başlı yün çeşitleri; Merinos, Lincoln, Leichester, Sussex, Chevrot ve Şetlant’ tır.
Yünlü kumaşlar nem emme özelliği yüksek, yumuşak ve esnek kumaşlardır. Yün lifi aynı yönde giden birbirinin üstüne geçmiş pulcuklardan oluşur. Elyaf içinde tutulan hava, yüne sıcak ve soğuğa karşı yalıtım özelliği verir. Yün kuru ağırlığının %40-50 ‘si kadar nem çekebilir buna rağmen ıslaklık hissedilmez ve vücuttaki ısıyı dışarı geçirmez.
Yüksek ısıda yıkandığında çeker, eğer asılarak kurutulursa deforme olabilir.
Isıyı çok iyi yalıtır, yüksek nem özelliği vardır ve kaybettiği şeklini kolayca bulabilir.
Keçeleşme ve sararmaya eğilimli bir yapısı vardır.
Yünlü kumaşlar nem emme özelliği yüksek, yumuşak ve esnek kumaşlardır. Yün lifi aynı yönde giden birbirinin üstüne geçmiş pulcuklardan oluşur. Elyaf içinde tutulan hava, yüne sıcak ve soğuğa karşı yalıtım özelliği verir. Yün kuru ağırlığının %40-50 ‘si kadar nem çekebilir buna rağmen ıslaklık hissedilmez ve vücuttaki ısıyı dışarı geçirmez.
Yüksek ısıda yıkandığında çeker, eğer asılarak kurutulursa deforme olabilir.
Isıyı çok iyi yalıtır, yüksek nem özelliği vardır ve kaybettiği şeklini kolayca bulabilir.
Keçeleşme ve sararmaya eğilimli bir yapısı vardır.
Kaşmir
Çin, Hindistan ve Moğolistan yaylalarında yaşayan keçilerin en soğuk havalarda oluşan ikinci tabaka ipeksi yününe kaşmir denir. Tarama yoluyla elde edilir. Bir keçiden yılda en fazla 50 gr kaşmir ortaya çıkar.
Birçok özelliği ile yüne benzemesine rağmen, daha ince, parlak ve yumuşak bir yapısı vardır.
Kaşmir, yumuşaklık, sıcaklık ve iyi döküm isteyen lüks ürünlerde kullanılır.
Vücut ısısını dengeleyerek üşümeyi ve terlemeyi engelleyen yapıya sahiptir.
Sanskritçe kaşmire, Khasa kabilesinin kaya Pamira sözcüğünden geldiği gibi sözler vardır.
Birçok özelliği ile yüne benzemesine rağmen, daha ince, parlak ve yumuşak bir yapısı vardır.
Kaşmir, yumuşaklık, sıcaklık ve iyi döküm isteyen lüks ürünlerde kullanılır.
Vücut ısısını dengeleyerek üşümeyi ve terlemeyi engelleyen yapıya sahiptir.
Sanskritçe kaşmire, Khasa kabilesinin kaya Pamira sözcüğünden geldiği gibi sözler vardır.
Sentetik Kumaşlar
Nefes alma özellikleri vardır.
Dayanıklı bir kumaştır.
Bakımı çok kolay olan bir türdür.
Dayanıklı bir kumaştır.
Bakımı çok kolay olan bir türdür.
Polyester, Naylon ve Lycia
Isıya karşı çok duyarlıdırlar, ılık su ile yıkanmalı ve düşük ısıda buharsız ütülenmelidirler.
Fazla kırışmazlar ve renk dayanıklılıkları yüksektir.
Kolayca yanabilirler ve statik elektrik taşırlar.
Verilen bilgiler kompozisyonu saf olan kumaşlar için geçerlidir. Karışımlar söz konusu olduğunda, her kumaşın yüzdesi öğrenilerek bakım yapılmalır.
Fazla kırışmazlar ve renk dayanıklılıkları yüksektir.
Kolayca yanabilirler ve statik elektrik taşırlar.
Verilen bilgiler kompozisyonu saf olan kumaşlar için geçerlidir. Karışımlar söz konusu olduğunda, her kumaşın yüzdesi öğrenilerek bakım yapılmalır.
Akrilik
Polyesterden üretilmiştir. Bu sentetik elyafta da kuvvetli ve dayanıklıdır. Kimyasal maddelere karşı, özellikle asitlere ve gün ışığına karşı dayanıklı olmamasına rağmen boyanmasında bazı güçlükler vardır.
Bakımı kolaydır. Karıştığı ürünü rahat kullandırır.
Boyama tekniğinin gelişmesiyle birlikte poliakrilonitril lifleri giyim alanında fazla önem kazanmaya başlamıştır.
Lif ABD de 1950’li yıllarda filaman şeklinde “orlon” adıyla piyasaya çıkmıştır.
Özellikle örgü işlerinde geniş yer tutar, yumuşak, rahat ve hafif oluşuyla pozitiflik sağlar. Benzeri yün eşyaların sadece elle ve özenle yıkanması gerekirken, akrilik ürünler çamaşır makinasında kolaylıkla yıkanabilir.
Bakımı kolaydır. Karıştığı ürünü rahat kullandırır.
Boyama tekniğinin gelişmesiyle birlikte poliakrilonitril lifleri giyim alanında fazla önem kazanmaya başlamıştır.
Lif ABD de 1950’li yıllarda filaman şeklinde “orlon” adıyla piyasaya çıkmıştır.
Özellikle örgü işlerinde geniş yer tutar, yumuşak, rahat ve hafif oluşuyla pozitiflik sağlar. Benzeri yün eşyaların sadece elle ve özenle yıkanması gerekirken, akrilik ürünler çamaşır makinasında kolaylıkla yıkanabilir.
Suni Kumaşlar
Asetat, Radyon ve Viskoz
Deforme olmamaları için santrifüjlü makinada yıkanmamalıdırlar.
Dokunuşları oldukça yumuşaktır ve renk dayanıklılıkları yüksektir.
Nem emme özelikleri düşüktür, kolay yanabilir ve statik elektrik taşıyan yapıya sahiptirler.
Son Güncelleme : 14.03.2018 10:05:31
